Şimdi n’olacak? İETT ve İBB’nin geçmiş yönetiminin ”hataları” Phileas vakası tekrar mı edecek? Burada yaşanan süreç bunun ön habercisi mi? İran ve Türk ortaklı otobüs üreticisi Akia ve bağlı beş grup şirketi konkordato ilan etti. Akia, özellikle İstanbul ve Ankara’daki metrobüs ayrıca şehir içi otobüs filolarında sıkça tercih edilen bir marka hâline gelmişti.
Son Dakika ; İran-Türk ortaklı Bursa merkezli otobüs üreticisi AKIA Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş. ile ona bağlı beş şirket, 26 Mayıs 2025 itibarıyla geçici konkordato sürecine girdi. Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi, AKIA HESS Otomotiv, RST Filo ve Oto Kiralama, UFT Otomotiv Temizlik Hizmetleri, Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş. ve Ulaşım Motorlu Araçlar Servis Otomotiv Turizm şirketleri için üç aylık geçici mühlet kararı verdi.
AKIA, 2014 yılında üretime başlamış; 2022 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İETT’nin düzenlediği 25 metrelik metrobüs ve şehir içi otobüs ihalelerini kazanarak marka bilinir hâle gelmişti. Şirket, İstanbul’da kullanılan en büyük metrobüslerin üreticisi konumundaydı.
Ancak bugün gelinen noktada, kamu kaynaklarıyla alınan yüzlerce aracın üreticisi iflasın eşiğinde mi?
İETT envanterinde, konkordato ilan eden şirketin ürettiği tam 132 adet Akia Ultra LF metrobüs ve 150 adet şehir içi otobüs ve Turistik çift katlı otobüsler bulunuyor. Daha da çarpıcı olan ise bu araçların bakım ve servis hizmetlerinin de yine konkordato kapsamındaki şirket olan Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş tarafından yürütülüyor olması.
Bu durum, İstanbul’un toplu ulaşım altyapısını doğrudan etkileyebilecek yapısal bir risk anlamına geliyor.
Şimdi n’olacak? İETT’yi ve İBB’nin geçmiş yönetiminin ”hataları” Phileas vakıası tekrar mı edecek? Burada yaşanan süreç bunun ön habercisi mi?
Bu tablo, bir kamu kurumu olarak İETT’nin, milyarlarca liralık ihalelerde siyasi yakınlık mı yoksa teknik yeterlilik mi kriterini esas aldığı sorusunu da gündeme getiriyor.
İBB’nin geçmiş yönetimi döneminde imzalanan bu sözleşmelerin, bugün İstanbul halkına daha büyük bir fatura çıkarma ihtimali giderek artıyor gibi.
Yaşanan bu kriz, kamuoyunda unutulmayan bir başka skandalı hatırlatıyor: Phileas vakası.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2008 yılında Hollanda’dan 65 milyon euroya aldığı Phileas marka metrobüsler nedeniyle “geç teslim, eksik ekipman ve sürekli arıza” sorunlarıyla karşılaşmış, üretici APTS iflas etmişti. Belediyenin açtığı dava ise yıllardır sonuçlanamadı.
O dönemki yönetimin hatalı tercihleri, İBB bütçesinde on milyonlarca euroluk zarara yol açmıştı. Şimdi benzer bir tablo AKIA ile yeniden mi yaşanıyor?
AKIA’nın kazandığı 2022 ihaleleri, “en pahalı metrobüs alımı” olarak kayıtlara geçmişti. O günkü yönetimin ihaleye dair teknik ve mali değerlendirmeleri bugün sorgulanıyor.
AKIA’nın ve Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş‘nin konkordato sürecine girmesiyle birlikte,İETT filosundaki bu araçların bakımı, onarımı ve yedek parça tedariki belirsiz hale geldi. İBB’nin acilen alternatif bakım ve servis altyapısı kurmaması durumunda, İstanbul’da toplu taşıma sisteminde ciddi aksamalar yaşanabilir.
Bu gelişmeler, kamu kaynaklarının yönetiminde şeffaflık, teknik yeterlilik ve uzun vadeli stratejik planlamanın eksikliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2008 yılında Hollanda’dan 65 milyon euro karşılığında aldığı İBB’nin ‘geç teslim, eksik ekipman ve arızalar’ sonucu uğradığı zarar nedeniyle üretici APTS’ye 2011 yılında açtığı dava, yıllardır sonuçlanamadı. Hollandalı şirket ise o süreçte de iflasını açıklamıştı. 2022 yılında alınan Akia Metrobüsler en pahalı metrobüs olarak belirtilmişti.
Phileas (2008) | Akia (2022) |
---|---|
65 milyon euroya 50 adet metrobüs | En pahalı metrobüs ihalesi olarak belirtildi |
Teslimat sorunları, teknik arızalar | Yeni filo olmasına rağmen servis ve sürdürülebilirlik riski doğdu |
Üretici APTS iflas etti | AKIA konkordato ilan etti |
Dava hâlâ sonuçlanmadı | Şirketin akıbeti belirsiz |
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İETT’nin 2024 yılında düzenlediği büyük çaplı otobüs bakım ihalesini kazanan firma, konkordato ilan etti. Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş. adlı şirket, 137 milyon kilometreyi aşkın otobüs bakım-onarım işi için açılan 4,9 milyar liralık ihalenin tek geçerli teklifini sunarak sözleşmeyi imzalamıştı.
Söz konusu ihale, 725 adet Otokar Kent 290LF ve 98 adet Mercedes Conecto G model otobüslerin, 24 ay boyunca bakım ve onarımını kapsıyordu. İhalenin sözleşmesi 29 Kasım 2024’te imzalanmıştı.
Bakım hizmetinin aksamadan devam edip etmeyeceği konusunda soru işaretleri oluşurken, İstanbul’un ve Ankara’nın toplu ulaşımında kritik bir rol oynayan konkordato sürecinden nasıl etkileneceği şimdilik belirsiz.
Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararına göre, AKIA HESS Otomotiv, RST Filo ve Oto Kiralama, UFT Otomotiv Temizlik Hizmetleri, Ulaşım İç ve Dış Ticaret A.Ş. ve Ulaşım Motorlu Araçlar Servis Otomotiv Turizm şirketleri için geçici mühlet kararı verildi.
Bu süreçte, şirketlerin malvarlıklarının korunması için tüm tedbirler alınacak ve konkordatonun başarıya ulaşma ihtimali, atanan üç kişilik geçici konkordato komiser heyeti tarafından değerlendirilecek
Ankara Büyükşehir Belediyesi de Akia’nın önemli müşterileri arasında yer alıyordu. Şirket, son olarak Ankara’ya metrobüs teslimatı gerçekleştirmişti.
Sektörde önemli bir konuma sahip olan Akia’nın konkordato ilanı, kamu taşımacılığı tedarik zincirinde olası etkiler yaratabilir. Şirketin mali yapısını düzene sokmak amacıyla başvurduğu bu süreç, yasal denetim altında yürütülecek.